Zespół Szkolno- Przedszkolny nr 2

W tym celu 9-osobowa delegacja Stowarzyszenia Wychowanków i Przyjaciół Szkoły Podstawowej nr 2 im. M. Konopnickiej w Mogilnie udała się do Kruszwicy. To prastare miasto położone na Piastowskim Szlaku, niedaleko Mogilna, z historią wyznaczającą początki państwowości. Uczestników wycieczki pociągały tajemnice pierwszych Piastów, pośród których dominuje legenda o królu Popielu. Zaczęliśmy od spotkania edukacyjnego w siedzibie Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia przy ulicy nomen omen jego imienia.

Przyjął nas Dyrektor NPT Pan Andrzej Sieradzki, który zaprezentował siedzibę Parku oraz przedstawił prezentację multimedialną o walorach przyrodniczych i historycznych tej zasłużonej placówki. Mieliśmy niepowtarzalną okazję obejrzeć stałą wystawę poświęconą historii Goplan, osadnictwa nad Jez. Gopło. W tym miejscu przybliżona jest historia Nadgopla oraz znajdują się liczne artefakty muzealne pozyskane m.in. podczas wykopalisk archeologicznych. Zastosowane zostały nowoczesne rozwiązania z przystosowaniem do każdej grupy wiekowej. Rewelacją jest wirtualna przebieralnia oraz komiks o Popielu z myślą o najmłodszych. Przed siedzibą zainstalowano Wehikuł Czasu, podziemny schowek, w którym umieszczono historyczne dokumenty i fotografie świadczące o dorobku współczesnych, z napisem, aby nie otwierać przez 2124 rokiem.

 Warto przybliżyć najważniejsze informacje o Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia, którego początki sięgają 1967 roku. To obszar pól uprawnych, łąk, lasów, bagien i nieużytków oraz samo Jezioro Gopło o łącznej powierzchni 12 683,76 ha. Ochroną rezerwatową objęto powierzchnię 2 313,76 ha, zaś otaczający go obszar ochrony krajobrazowej liczy 10 370 ha. Utworzony został w celu ochrony licznych miejsc lęgowych ptactwa wodnego, błotnego i lądowego, dla zabezpieczenia wartości historycznych Nadgopla związanych z początkami państwa polskiego oraz zachowania naturalnego środowiska i swoistych cech krajobrazu.

Na terenie NPT zinwentaryzowano dotychczas blisko 770 gatunków roślin, a wśród nich bardzo cenne halofity oraz rośliny ciepłolubne. Do ciekawszych zaliczyć należy: jaskier ostry, kruszczyk błotny, oman wierzbolistny, pełnik europejski, firletka poszarpana oraz grzybień biały. Jezioro Gopło i inne zbiorniki leżące w granicach NPT zamieszkuje 25 gatunków ryb jak np. węgorz, sandacz, krąp i tołpyga. Płazy zamieszkujące podmokłe miejsca  reprezentowane są m.in. przez takie gatunki jak: traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha szara i zielona, rzekotka drzewna oraz 3 gatunki żab. Obszary nadgoplańskie to również środowisko życia wielu gatunków ssaków, w tym m.in. dziki, jelenie europejskie, sarny, borsuki, gronostaje, łasice oraz wydry i piżmaki. Na terenie Parku zaobserwowano 179 gatunków ptaków, w tym kos, bogatka, modraszka, trznadel i krzyżówka. Wilgotne łąki są miejscem koncentracji migrujących żurawi i gęsi, zwłaszcza gęsi gęgawy - herbowego ptaka Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia. Warto również wspomnieć o obecności na terenie Parku kormoranów, które założyły swe kolonie na goplańskiej wyspie.

 W ramach inwestycji istniejący budynek pałacyku przy Mysiej Wieży w Kruszwicy przeszedł gruntowną termomodernizację. Dobudowano parter i piętro, stworzono warunki dla ekspozycji przyrodniczo-historycznej oraz sale wykładowe i multimedialną. W nowych pomieszczeniach zaaranżowano wystawę przyrodniczo-historyczną, na której można zobaczyć m.in. dyby z Mysiej Wieży oraz księgi Samuela Pufendorfa z 1694 roku. Ekspozycja ma charakter interaktywny, za sprawą nowoczesnego sprzętu można wirtualnie ,,przebrać się” w stroje z epoki średniowiecza, przeczytać wirtualny komiks o królu Popielu, zbudować Mysią Wieżę z ogromnych klocków. Do nowych pomieszczeń trafił wysokiej klasy sprzęt edukacyjny.

Wymienione atrakcje zaprezentował nam Dyrektor A. Sieradzki, który w swej prezentacji położył nacisk nie tylko na walory przyrodniczo-historyczne Parku. Mogliśmy usłyszeć również o troskach gospodarza, zagrożeniach dla chronionych obiektów. Dyrektor ma za sobą kilkunastoletni staż na stanowisku obfitujący w liczne osiągnięcia i plany na przyszłość. Przy kawie zachęcał o obejrzenia innych atrakcji Kruszwicy, zaintrygował pytaniem, czy myszy na pewno zjadły Popiela. Kruszwica nazywana jest legendarną stolicą Polski. W czasach rzymskich przebiegał tędy szlak bursztynowy. We wczesnym średniowieczu, w plemiennym państwie Goplan, strategiczna rola wynikała z położenia na przeprawie przez Jezioro Gopło, na szlaku łączącym Mazowsze i Wielkopolskę z Pomorzem. Mysia Wieża, niepisany symbol miasta, która wznosi się u nasady Półwyspu Rzępowskiego  jest pozostałością po zbudowanym w czasach Kazimierza Wielkiego gotyckim zamku, który był warownią na pograniczu polsko-krzyżackim, siedzibą starostów kruszwickich. Po zburzeniu w czasie potopu szwedzkiego, zamek rozebrano ostatecznie pod koniec XVIII wieku.

 Do naszych czasów zachowały się jedynie fragmenty obronnych murów zewnętrznych i ośmioboczna wieża o wysokości 32 m, nazywana Mysią Wieżą. Być może nazwa wieży pochodzi od rodu Myszków, którzy panowali nad ludem goplańskim, może przynieśli ją ze sobą Krzyżacy, widząc w niej podobieństwo do Mysiej Wieży położonej w Bingen w zakolu Renu. Wszyscy znamy legendę o Siemowicie, synu Piasta i Rzepichy oraz złym władcy Popielu. Opowieść ta zapisana została po raz pierwszy przez Galla Anonima. Gdy książę Popiel wyprawiał ucztę z okazji postrzyżyn swojego syna nie wpuścił dwóch nieznanych wędrowców. Znaleźli oni jednak gościnę w chacie Piasta i Rzepichy, ich synowi nadali imię Siemowit i przepowiedzieli mu wspaniałą przyszłość. Proroctwo sprawdziło się, Siemowit usunął Popiela wraz z potomstwem z królestwa i sam został władcą, protoplastą dynastii piastowskiej. Synem Siemowita z kolei był Lestek, a jego z kolei - Siemomysł, ojciec księcia Mieszka I. Ostatnie ślady tej legendy na własne oczy mogliśmy sprawdzić po wejściu na Mysią Wieżę, po drodze omijając wirtualne stado myszy czyhających na turystów na drewnianej podłodze. Z wysokości 32 m widać nie tylko panoramę miasta, czuć również atmosferę związaną z legendą o Popielu. Musiał się z tym zmierzyć zwłaszcza prezes Stowarzyszenia Józef Popiel obarczony tym samym mitologicznym nazwiskiem. W uznaniu rodzinnych zasług dla promocji regionu cieszy się posiadaniem certyfikatu uprawniającego do bezpłatnego wstępu wręczonego kilka lat temu przez tutejszy Oddział PTTK.

Po emocjach na Mysiej Wieży czekał nas kojący rejs po Jeziorze Gopło zasłużonym statkiem wycieczkowym „Rusałka”, który już ponad 50 lat pływa po historycznym akwenie. To nie tylko atrakcja i symbol Gopła, ale również dziedzictwo techniki jednostek pływających po kujawskich jeziorach. Warto było rzucić okiem na najważniejsze atrakcje, zabytki i przyrodę z pokładu. Dawny tramwaj wodny zbliża się do wieku emerytalnego, ale nadal w okresie sezonu turystycznego, pod banderą PTTK zabiera turystów na 50-minutowe rejsy. Warto wybrać się na taki rejs po niebieskich falach „Mare Polonorum”, które było świadkiem wielu legendarnych i historycznych wydarzeń. Kapitan z pokładu statku przybliżył nam napotkane gatunki zwierząt wodnych, ich siedliska i zwyczaje. Każdy zakątek, wyspa i zatoka Jeziora wiąże się z historią osadnictwa, wahaniem poziomu wód, zasiedlaniem przez kolonie skrzydlatych gatunków. Podczas prawie godzinnego rejsu byliśmy świadkami przelotu kormoranów, kaczek, czapli, słychać było klangor żurawi. Brzegi Jeziora uzbrojone są w liczne kąpieliska, tory regatowe, przystanie łodzi turystycznych i wędkarskich, żeglarskie mariny. Moc wrażeń i zmęczenie uczestników przełożyły się na zapotrzebowanie na płyny chłodzące i posiłek w miejscowym Zajeździe u „Piasta Kołodzieja”. Jesteśmy wdzięczni Panu Dyrektorowi A. Sieradzkiemu za gościnę, przybliżenie atrakcji Kruszwicy i całego regionu. Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 w Mogilnie zdobyli jeszcze jeden przyczółek wypraw edukacyjnych. Szefowa SP2 Pani A. Zielińska-Duda zadeklarowała możliwość wyjazdu grup szkolnych do Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia, który od tej chwili stoi dla naszej społeczności otworem. Zmierzyliśmy się z legendą Popiela, jednak Mysia Wieża nadal zazdrośnie kryje swe tajemnice, które zachęcają kolejnych śmiałków do odwiedzin.  

Józef Popiel